Vogelgriep is een ziekte die voornamelijk voorkomt bij vogels. Vooral hoenderachtigen (bekendste hoenderachtigen zijn kippen, fazanten en pauwen) krijgen de symptomen van vogelgriep. Voor kippen is vogelpest dodelijk.
Er bestaan milde varianten van vogelgriep, LPAI. Deze varianten zijn niet erg besmettelijk, maar kunnen veranderen in een besmettelijkere variant, HPAI. Wanneer één kip besmet is, is de kans groot dat ook andere kippen besmet zijn of besmet worden. Snel ingrijpen is bij vogelgriep daarom noodzakelijk.
Eieren van besmette vogels
Volgens het Voedingscentrum is het niet mogelijk dat vogelgriep via de eieren van pluimvee dat besmet is met vogelgriep wordt doorgegeven. Je kunt dus de eieren van je kippen blijven eten als er sprake is van een uitbraak van vogelgriep. Ook de eieren in de winkel zijn veilig voor consumptie tijdens een vogelgriepuitbraak.
Vogelgriep voor mensen en andere zoogdieren
Vogelgriep is een zoönose, dit betekent dat de ziekte van dier op mens overgedragen kan worden. Dit maakt bestrijding van vogelgriep extra belangrijk. Ook voor hobbyhouders van pluimvee is het belangrijk dat hun pluimvee onbesmet raakt. Zodra er symptomen worden aangetroffen, moeten er maatregelen genomen worden. Hierover later meer.
In 2003 overleed een dierenarts aan een longontsteking. Waarschijnlijk is de oorzaak van de longontsteking het vogelgriepvirus.
De Spaanse griep is een voorbeeld van een dodelijke vogelgriep. In totaal stierven 20 tot 40 miljoen mensen door de H1N1 variant van de vogelpest.
Vogelgriep in 2017
In de vijf maanden voorafgaand aan 19 april 2017, was er sprake van ophokplicht. Dat was het gevolg van de vogelgriep, die eerst werd aangetroffen in Biddinghuizen en later ook in Friesland. Gedurende deze periode met ophokplicht, moesten pluimveehouders hun kippen binnen houden. De eieren van alle kippenboeren moesten daarom gedurende deze periode verkocht worden als scharreleieren, waarvoor de pluimveehouders minder geld krijgen. Voor hobbypluimveehouders bestaat er geen algemeen ophokplicht.
Symptomen vogelgriep
De incubatietijd van vogelgriep is drie dagen tot twee weken. Dit betekent dat de eerste symptomen van de ziekte na deze tijd zichtbaar zijn. De symptomen van vogelgriep hoeven lang niet altijd duidelijk te zijn. Een aantal mogelijke symptomen zijn:
- kippen eten en/of drinken niet meer;
- ontstekingen aan de ogen;
- de kippen gedragen zich traag;
- het verenkleed kan ruw aanvoelen;
- windeieren (eieren zonder harde schaal);
- zwellingen aan de kam, de lellen of de poten van de kip.
Maatregelen vogelgriep voor pluimveehobbyisten
Ook wanneer je pluimvee als hobby houdt, zijn er bepaalde maatregelen die getroffen moeten worden wanneer er een uitbraak van vogelgriep is. De maatregelen zijn er voor zowel het algemeen belang als voor de houder zelf.
Ophokplicht
Voor hobbyisten bestaat er geen algemeen ophokplicht, zoals dat bestaat bij grote pluimveehouders. Wanneer er een ophokplicht geldt voor de boeren, moeten vogels die rondvliegen in hun of volière blijven. Dit moet alleen als het welzijn van de vogels niet te erg benadeeld wordt. Voor andere vogels moet het contact met wilde vogels zoveel mogelijk beperkt worden. Het is moeilijk om te bepalen of de vogels moeten worden opgehokt, de welzijn van de dieren mag namelijk ook niet teveel benadeeld worden. Of jouw kippen opgehokt moeten worden, is ook afhankelijk van het risico op vogelgriep.
Vervoersverbod
Soms wordt er een vervoersverbod ingesteld, zo ook in 2017. In dit geval is de situatie zeer ernstig. Dit geldt dan ook voor mensen met hobbydieren. Als je dus een aantal kippen hebt, moet je deze niet vervoeren. Wanneer er een vervoersverbod is ingesteld, is de kans groot dat er ook een bezoekersregeling bestaat. Dit betekent dat bezoekers niet direct in contact mogen komen met de vogels.
Meldplicht
Als je denkt dat jouw kippen vogelgriep hebben, ben je verplicht om dit te melden bij het dierziektenmeldnummer. Het kan ook geen kwaad om eerst een dierenarts te raadplegen.
Vogelgriep voorkomen
Preventie kan bij vogelgriep erg nuttig zijn. Door ervoor te zorgen dat je kippen in optimale conditie zijn, verklein je de kans op een besmetting. Daarnaast is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je kippen zo min mogelijk in contact komen met wilde vogels. Wilde vogels verspreiden vogelgriep onder andere via hun ontlasting. Kies bijvoorbeeld voor een overdekte ren wanneer er een uitbraak van vogelgriep is.
Vaccinatie tegen vogelgriep
Het is ook mogelijk om pluimvee te vaccineren tegen vogelgriep. Dit gebeurt nog niet op grote schaal, omdat het redelijk kostbaar is. Wanneer je kippen als hobby houdt, is het mogelijk om je kippen in te enten.