Hoofdstuk 8: Kuikens
Dit hoofdstuk is volledig gewijd aan de pluizige nieuwkomers, kuikens. Hier verkennen we alles wat te maken heeft met het opgroeien van een kuiken. Van het ontstaan van het kleine opdondertje tot het stimuleren van de groei en ontwikkeling. Met de kennis in dit hoofdstuk kan je ervoor zorgen dat jouw kuikens een sterke start maken
Hoe kan je zien of een ei bevrucht is of niet?
Als een haan je hennen in het kippenhok vergezelt kan het zo zijn dat er eieren worden bevrucht. Om erachter te komen of een ei bevrucht is kan je het beste een felle (schouw)lamp gebruiken. Hou deze tegen het ei en bekijk of je iets zit in het ei. Als het ei onbevrucht is valt er niks te zien. Zie je een zwart vlekje in het midden van het ei, dan is het ei bevrucht. Het is mogelijk dat een ogend onbevrucht ei toch bevrucht is. Je kan pas zien of een ei bevrucht is, nadat een hen er vijf dagen op heeft gebroed. Controleer een aantal dagen later nogmaals het ei om er zeker van te zijn dat hij echt niet bevrucht is.
Wil je toch je haan houden maar liever geen kuikens? Dit kan je oplossen door simpelweg elke dag de eieren te rapen. Een kuikentje kan alleen ontstaan als er op het betreffende ei wordt gebroed. Mocht je het een dag vergeten hoeft dat geen probleem te zijn. Als een kip 24 uur op en ei heeft gebroed kan je het ei nog prima eten. De meningen hierover verschillen wel, sommige kippenhouders vinden dat na 48 uur broeden je het ei ook nog kan eten en weer anderen houden een maximum van vijf dagen aan. Een embryo ontwikkelt zich echter na 24 uur broeden. Het is dus maar net wat je zelf lekker en prettig vindt.
Hoe verloopt de eiproductiecyclus van een kip?
Zodra een kip een ei heeft gelegd gecontroleerd worden of het ei bevrucht is of niet. Indien hij bevrucht is duurt het 21 dagen voordat het eitje uitkomt. Vanaf ongeveer de 19e dag gaan de kuikens de schaal aanpikken, waarna het ongeveer 24 uur duurt voordat ze een gat in een ei. Dan kost het nog max 24 uur voordat het kuikentje verder gaat met pikken, waarna het nog tot 8 uur kan duren voordat het diertje uit het ei is. Na drie maanden is het kuiken volwassen en gaat (indien het een hen is) zelf eieren leggen. Het duurt ongeveer 25 uur voordat een kip een ei heeft gelegd. Binnen deze tijd is er een eitje vanuit de eierstok naar de eileider verplaatst, waar vervolgens het eiwit, de schaalvliezen en de kalkschaal gevormd worden. 2 uur nadat het ei is gelegd begint deze cyclus weer opnieuw.
Hoe kan je het beste een ei uitbroeden?
Je kan kiezen of je kippen het ei uitbroeden of het dat je het zelf doet. Indien je ervoor kiest om de kip het ei uit te laten broeden is het belangrijk dat de kip broeds is. Als dit niet het geval is, is de kans kleiner dat de kip het ei goed bebroed. Je kan dit controleren door het ei te vervangen voor een nep ei. Broed de kip 2 dagen op dit nep ei, dan kan je het vervangen met het broedei (het ei dat je uitgebroed wordt). Het is verstandig om gedurende die twee dagen het ei te bewaren op een koele plek met een tempratuur van 10 graden.
Wanneer je ervoor hebt gekozen om zelf de kuikens uit te broeden, is het handig om een aantal dingen aan te schaffen. Het eerste product wat er belangrijk is, is een schouwlamp. Na 5 dagen broeden kan je hiermee zien of een ei bevrucht is. Dan komt het kantelrek, het kantelen van de eieren moet 2 keer per dag gebeuren. Als laatste maar zeker niet de minste, de broedmachine. Kuikens hebben veel warmte nodig om te kunnen groeien. Normaal gesproken verkrijgen ze dit door de lichaamswarmte van de hen, dit wordt door de broedmachine nagebootst. Je kan hiermee de ideale luchtvochtigheid en tempratuur instellen, waardoor de kuikentjes groot en sterk worden. De eerste 18 dagen is het verstandig om de luchtvochtigheid tussen de 40 en 50 procent te houden. Voor de laatste 3 dagen is een luchtvochtigheid van ongeveer 70 procent het beste. Qua tempratuur kan je in het geval van een vlakbroeder (een broedmachine waarbij de lucht stilstaat) het beste 38,3°C aanhouden en bij een motorbroeder (een broedmachine waarbij de lucht gecirculeerd wordt) 37,5°C.
Als na 19 dagen de kuikentjes uitkomen, kan het zijn dat er een aantal kuikens moeite hebben met vrijkomen. Is het niet aan te raden om het kuikentje te helpen. Een gezond kuiken kan altijd zelf uit het ei komen, als dit dus niet lukt is er hoogstwaarschijnlijk wat mis met het kuikentje. Als het kuikentje er langer dan 24 uur over doet om uit het ei te komen kan je proberen water te sprayen op het ei, dit kan ervoor zorgen dat het kuikentje gemakkelijker loskomt. Let daarbij wel op dat je het kuikentje niet verdrinkt.
Hoe kan ik zien of mijn kippen hennen of hanen zijn?
Voor een leek is het lastig te zien of een kuiken en haan of hen is. In de loop der tijd zullen de secundaire geslachtskenmerken steeds duidelijker worden, waardoor je de hennetjes en haantjes gemakkelijker herkend. Haantjes herken je aan hun hoger gedragen staart, grotere kam en lellen en sierveren die de hennetjes niet hebben. Ook door gedragsveranderingen kan je de geslachten uit elkaar houden. Haantjes gaan kraaien en vechten onderling om de rangorde.
Hoe verzorg ik een kuiken?
Zoals eerder genoemd hebben kuikens warmte nodig. Hiervoor kunnen kuikens die gebroed zijn door hun moeder in principe daar terecht. Als het erg koud is dit mogelijk niet voldoende, daarom kan het een aanvulling zijn om het hok te voorzien van warmtelampen of warmteplaten. Omtrent de warmtelampen valt te adviseren om donkerstralers te nemen, deze geven geen licht af en enkel warmte. Kippen zijn gewend om in het donker te rusten, een warmtelamp die licht afgeeft kan dus hun slaapritme verstoren. Kuikens die je zelf hebt gebroed kan je het beste in apart hok plaatsen, een grote doos kan hier goed voor dienen. In het begin na het uitkomen van de eieren kan je het beste met een tempratuur van 35 graden starten en daarna de tempratuur steeds verlagen met twee graden, dit doe je het makkelijkst door de warmtelamp hoger te hangen. Kuikens die gebroed zijn door hun moeder kunnen kiezen of ze warm bij mama willen zitten. Om dit te symboliseren kan je in de doos en stuk afsluiten en niet verwarmen. De kuikens kunnen dan doormiddel van een doorgang naar de andere kant kiezen of ze er warmpjes bij willen zitten of niet. Je kan zien of de kuikentjes het warm genoeg hebben aan hun houding. Als het te koud is staan de kuikens met hun kop omhoog in het midden van de warmtebron. Liggen ze met de bekjes open in de hoeken van het hok dan is het te warm. Als ze in een kleine cirkel onder de lamp liggen met de kopjes naar buiten is de tempratuur perfect.
Daarnaast hebben kuikens speciaal kuikenvoer nodig, kijk voor meer informatie over voer voor kuikens naar hoofdstuk 5 ‘voeding en dieet’.
Presenteer dit in een laag bakje dat goed bereikbaar is voor de kuikens. De eerste dag eten kuikens vaak nog niet, omdat ze nog genoeg reserves vanuit de eidooier hebben. Geef ze daarbij drinkwater in ondiepe en smalle drinkbakken, om te voorkomen dat ze verdrinken en ziek worden doordat ze nat raken.
Kuikens en moeder kunnen het beste tot vijf maanden gescheiden blijven van de rest van de groep. Het voorkomt dat de kuikens ziek worden door hun soortgenoten en de kuikens kunnen op die leeftijd zich beter verweren. In het geval van hele rustige en tolerante rassen kan je de kuikens vanaf 1 week al toelaten tot de overige groep. Jonge haantjes kunnen de rust in de ren verstoren, het is aan te raden om daarom de haantjes vanaf 3 maanden tijdelijk te verplaatsen naar een ander hok. De onrust verhinderd de groei, omdat de dieren te veel energie verspillen aan achter elkaar aan rennen. Mocht het zo zijn dat de haantjes elkaar nog steeds aanvliegen, dan kan je het beste een volwassen haan toevoegen aan het hok. Door het leiderschap zal de volwassen haan de kleine haantjes in toom houden.
Laatste blogs
Welke vitamines hebben mijn kippen nodig?
Ondanks dat kippen in hun 10.000 jarige bestaan hebben bewezen dat ze sterke dieren zijn, kunnen ze zo nu en dan wel een steuntje in de rug gebruiken. Vitamines zijn de ideale middelen die de hulp bieden die de kippen nodig hebben. Vitamines A, B, C, D, E en K
Waarom is het zo belangrijk om het kippenhok te ontsmetten?
Kippen houden betekent dat er af en toe ook moet worden toegegeven aan minder leuke klusjes, zoals het kippenhok schoonmaken. Het kippenhok ontsmetten gaat een stapje verder. De meeste ziektemakers voelen zich thuis in een vochtig hok met oud strooisel. Door een kippenhok regelmatig schoon te maken kan besmetting voorkomen
Waarvoor is maagkiezel eigenlijk?
Overal waar je kippen koopt staat aangegeven dat ze maagkiezel nodig hebben. Het is dan ook een belangrijk onderdeel van de voeding van de kippen. Maar waarvoor hebben kippen nou precies maagkiezel nodig? En hoeveel? De antwoorden op deze vragen leest u in deze blog. Het verteringstelsel van kippen kan